İngiltere’de Üniversite Eğitimi ve Maliyeti
İngiltere üniversiteleri tüm sıralama ölçütlerine göre ABD üniversiteleriyle birlikte daima en üst basamakta yer almaktadır. İngiltere’nin dünyanın en iyi ilk 20 içinde 3, ilk 100 içindeyse 17 üniversitesi bulunmaktadır. Dolayısıyla İngiltere’de üniversite eğitimi öğrenciye yalnızca tüm dünyada geçerli bir diploma ve mesleki formasyon kazandırmakla kalmaz, aynı zamanda prestij de kazandırır.
Yükseköğretim alanında dünyanın ilk iki cazibe merkezinden biri olan İngiltere’de üniversite eğitimi almak çoğu Türk öğrencinin de hedefidir. Bu hedefi gerçekleştirmek için önkoşul A-Levels veya IB gibi sınavlardan başvurulan üniversitenin şart koştuğu asgari puanı almaktır. İngiltere’nin eğitim sisteminde “Pre-University Level Study” olarak adlandırılan, Türkçeye “üniversite öncesi düzey eğitimi” olarak çevrilebilecek olan bir eğitim basamağı vardır. 16-19 yaş grubunu kapsayan söz konusu eğitim basamağına liseden gelen her öğrenci alınmamakta, yine sınavla ve seçilerek öğrenci alımı yapılmaktadır. Bir tür üniversiteye hazırlık eğitimi diyebileceğimiz bu eğitimi tamamlayan öğrenciler A-Levels sınavlarına girmekte ve bir kısmı böylece üniversiteli olmaya hak kazanmaktadır. Ülkemizde böyle bir eğitim basamağı bulunmamaktadır. İngiltere üniversitelerine kabulde bir diğer geçerli derece olan IB (International Baccalaureate) için dünyanın en yaygın eğitim programlarından biri olduğunu söylemek yanlış olmaz. 100’ün üzerinde ülkede lise mezuniyetinde uluslararası geçerliği olan IB diploması için bu programı uygulayan binlerce eğitim kurumu bulunmaktadır. Program sonunda girilen IB sınavlarını başarıyla tamamlayanlar IB diploması alırlar. İngiltere üniversitelerine kabulde IB diploması -tıpkı A-Levels gibi- belirleyici bir standarttır.
A-Levels veya IB diploması olmayan Türk öğrenciler için de İngiltere üniversitelerinden kabul almanın bir yolu vardır. İngiltere üniversitelerinin “Foundation” adı verilen programları bunun içindir. Üniversitenin hazırlık okulu olarak nitelendirebileceğimiz söz konusu Foundation programının biri İngilizce diğeriyse akademik olmak üzere iki yönü bulunmaktadır. Buna göre başvurulan üniversitenin foundation programına katılan öğrenci hem üniversite öğrenimi için gerekli olan İngilizce yeterliğine hem de eğitim alacağı alan için gerekli olan temel bilimsel yeterliğe kavuşmaktadır. İngiltere’ye Foundation programı yoluyla giriş yapmanın en avantajlı yanı 1 yıl süren programını başarıyla tamamlayan öğrencinin herhangi bir sınava girmeksizin üniversitenin birinci sınıfına doğrudan başlama hakkı kazanmasıdır.
Üniversitelerin kendi foundation programlarının yanı sıra dünyaca ünlü Kaplan International Dil Okullarının “Pathway” programı sayesinde de İngiltere üniversitelerinden kabul alınabilmektedir. Pathway programı foundation programıyla benzerdir, yine üniversite kampüsünde Foundation programı formatında hazırlık eğitimi alınmaktadır ve tıpkı Foundation programında olduğu gibi programı tamamlayan öğrenciler ilave bir sınava girmeksizin üniversitenin birinci sınıfına başlayabilmektedir. Tek farkları Foundation ilgili üniversitenin kendi düzenlediği bir programken Pathway üniversitenin anlaşmalı kuruluşu olan Kaplan International tarafından düzenlenmektedir.
Yukarıda belirtilen Foundation ve Pathway programları da dahil olmakla İngiltere’de üniversite eğitimi almanın yıllık maliyeti mühendislik gibi katma değeri yüksek bölümler için dahi 15 bin sterlin’den başlamaktadır. Bu rakam -college’lar hariç olmakla- ABD ve hatta Kanada üniversitelerinin yıllık öğrenim bedellerine kıyasla oldukça uygundur. Lisansüstü eğitim için de durum farklı değildir. Üstelik İngiltere’de lisans eğitiminin 4 değil 3 yıl, aynı şekilde yüksek lisans (master) eğitimininse 2 değil 1 yıl olduğu göz önüne alındığında hem zaman açısından hem de maddi yönden öğrencinin ciddi bir tasarruf sağlamasının mümkün olduğu görülecektir.